ช่วยด้วย!!! หมาหนูเป็นโรคประสาท

"ยุคสมัยนี้ใครๆก็เป็นโรคประสาทกันได้ง่ายๆ" นับประสาอะไรกับฉัน ก็เจ้าสี่เท้าเพื่อนยากของคุณไงล่ะ ไม่มีโอกาสออกไปเปิดหูเปิดตา ไม่มีโอกาสไปวิ่งหรือเข้าฟิตเนสกับเจ้านายเลย กินแล้วก็เห่าแล้วก็นอน นอนไปนอนมาชักเวียนหัว กลางวันนอนจนอิ่มแล้วกลางคืนจะให้นอนอีกก็คงไม่ต้องมาเรียกว่าเพื่อนผู้ซื่อสัตย์กันแล้ว ตกลงกลางคืนเป็นยามเฝ้าบ้านให้ดีกว่า แถมบางวันต้องถ่างตารอพ่อ/แม่เจ้าประคุณจนดึกดื่นกว่าจะกลับถึงบ้าน แล้วต้องมานั่งเป็นเพื่อนกินมื้อดึกอีกรอบ อืม! ยัมยัม อร่อยจัง! ไก่ทอดของโปรดเลย"

หมอกำลังคิดแทนว่าเจ้าตูบของเราน่าจะคิดอะไรทำนองนี้อยู่นะ ลองไปสำรวจดูพฤติกรรมเจ้าตูบของคนอื่นดูกันว่ามีอะไรที่ทะแม่งๆ แบบที่หมอจะเล่าต่อไปหรือไม่ (แฮะแฮะ เจ้าตูบของเราเองอาจจะเป็นบ้างก็ได้แต่ขืนยอมรับว่าของเราเริ่มเป็นโรคประสาทด้วย ก็คงต้องไปเปลี่ยนสภาพในบ้านกันขนานใหญ่ สู้แนะนำคนอื่นดีกว่า)

โรคจิตกับโรคประสาทนั้นมีความแตกต่างกัน ขอแยกแบบเข้าใจง่ายๆ ว่า

โรคจิต เป็นโรคที่เกิดจากสภาพแวดล้อมกำหนดหรือตีกรอบอยู่ซ้ำๆ จนเป็นรูปแบบประจำ สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ถ้าเปลี่ยนแปลงสถานที่หรือบุคคลที่มาแวดล้อม เช่นดอลลี่จะไม่ยอมกินอาหารเช้าเองถ้าไม่มีคุณยายมาป้อน แต่ในเวลาเย็นกลับสามารถกินอาหารสุนัขที่เจ้านายนำมาวางไว้ให้ได้เป็นปกติ

โรคประสาทเป็นโรคที่เกิดจากมีพยาธิสภาพในสมอง อาจมีสาเหตุโน้มนำมาจากอาหารการกิน มลภาวะต่างๆ ความเจ็บป่วยเรื้อรัง รอยโรคที่เกิดขึ้นก็เป็นแบบมนุษย์เรา เช่นมีการพรุนเสื่อมหายไปของเนื้อสมอง เส้นเลือดตีบ เส้นเลือดอุดตัน สารสื่อประสาทในสมองทำงานช้าลงหรือผิดปกติไป เช่น สุนัขออกจากบ้านแล้วหาทางกลับเข้าบ้านไม่ได้เพราะจำทิศทางไม่ได้ หรือนอนไม่หลับแล้วลุกมากลางดึกและเที่ยวปลุกชาวบ้านให้รับรู้ร่วมกันว่าการนอนไม่หลับมันทรมานใจแค่ไหน

ในเมื่อโรคประสาทมีความซับซ้อนเนื่องจากมีสาเหตุมากมาย และมักต้องพึ่งวิธีตรวจราคาแพง พวกเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ฉีดสารทึบแสงเข้าเส้นเลือดเพื่อค้นหาตำแหน่งและความรุนแรง ทำให้การให้การรักษาไม่ค่อยก้าวไปไหน ถ้าไม่ถึงขั้นผ่าตัดสมอง ก็กินยาบำรุงประสาทไปเรื่อยๆ โชคดี ก็ทุเลาหรือหาย โชคร้ายเจ้านายก็จะเป็นตามไปด้วยอีกคน คราวนี้ก็ยุ่งละสิ

ในทางการแพทย์จีนนั้นแบ่งอาการโรคประสาท ตามลักษณะของความผิดปกติในอวัยวะต่างๆ หรือปัจจัยอื่นๆ เช่น ความร้อน หรือ ลมตีขึ้น (ความหมายทางการแพทย์จีนเป็นนามธรรมไม่ใช่ความหมายทั่วไป)

อาการนอนไม่หลับในเวลากลางคืน อาจเกิดจากมีความร้อนหรือลมพุ่งขึ้นทำให้เกิดอาการพลุ่งพล่าน ความร้อนอาจจะเกิดจากการกินอาหารมากเกินไป ทำให้อาหารย่อยได้ไม่ดี จะเกิดแก๊สหรือท้องอืดจนนอนไม่หลับก็ได้ กลุ่มนี้ถ้าแก้เรื่องอาหาร ใช้ยาขัมลม และป้องกันโรคไขข้อ ปัญหาอาจจะหมดไปได้ง่าย

หากมีอารมณ์โกรธง่ายทำให้เกิดอาการที่เรียกว่าอาการลมออกหู บ่อยๆ เพื่อนยากของเราก็มีสิทธิ์เป็นความดันสูง จนวันหนึ่งร่างกายปรับสมดุลย์ภายในไม่ไหวแล้ว เกิดอาการมึนงง ตากระตุก นอนไม่ได้ เวลาเดินจะเซหรือล้ม ร้องเรียกหรือเห่าไม่หยุดบั้นปลายของชีวิตมักจะวนเวียนอยู่กับยาระงับประสาทหรือยากันชัก

นอกจากนี้อาจมีภาวะไตพร่องชนิดขาดหยิน (คือไตทำงานได้ลดน้อยลงทำให้การขับถ่ายของเหลวออกจากร่างกายน้อยเกินไป ร่างกายเกิดความร้อนสูง คล้ายร้อนใน จนมีอาการหิวน้ำบ่อย ขี้ร้อนหอบง่าย) เมื่อไม่สามารถระบายน้ำและความร้อนได้มากเข้าก็จะนอนไม่หลับเช่นกัน

นี่เป็นตัวอย่างเล็กๆน้อยๆที่โน้มนำให้เกิดอาการทางประสาทได้ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม

ทีนี้มาถึงคำถามสำคัญว่าอาการแบบใดหรือเมื่อใดจะก่อให้เกิดอันตราย ???

สัญญาณเตือน

• มีอาการป่วยเรื้อรังทั้งที่กำจัดสาเหตุ หรือทราบสาเหตุแล้ว ก็ยังไม่หาย เช่น อาเจียนท้องผูก ท้องเสีย หิวน้ำบ่อย ไม่กินน้ำ ปัสสาวะน้อยหรือบ่อย ผิวหนังแดงคันมากทั้งมากทั้งที่ไม่มีเห็บหรือหมัด ผิวหนังมีรังแคมาก
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• กิจวัตรเปลี่ยนแปลง เช่น ปัสสาวะราดอุจจาระราดไม่เป็นที่ ตื่นบ่อย นอนมากขึ้น นอนน้อยลง สะดุดล้มง่าย ดุขึ้น หงุดหงิดง่าย ซึมลง กลัวความมืด กลัวฟ้าร้องฟ้าผ่า ไม่เหมือนแต่ก่อน
• ขี้ร้อน ชอบหลบแดดหาที่ร่ม นอนที่เย็นๆ ในขณะที่ตัวอื่นๆอยู่เป็นปกติ
• มีพื้นนิสัยขี้กลัว ขี้อาย ชอบซ่อน ชอบฝันร้ายร้องละเมอ เคยเป็นตัวที่เล็กแกร็นที่สุดในบ้าน หรือ มีอายุมาก
• มีอาการร้องเรียกปลุกบ่อยในเวลากลางคืน เมื่อเวลาผ่านไป พบว่าไม่สามารถนอนหลับได้เลย ก็จะสติแตกไม่รู้ว่าร้องไปเพื่ออะไร และหยุดไมได้

การรักษา

ควรทำให้สัตว์สบายตัวขึ้น ถ้าพบว่ามีท้องผูกให้ล้วงออก (การล้วงจะทำให้มีการจุดทางอ้อมได้ ณ บริเวณนั้น) เพื่อลดความดันในช่องท้อง นวดกดจุดคลายความเครียดที่หน้าผาก จัดสภาพแวดล้อมให้เย็น มืด และเงียบสงบ หยุดยาฉีดที่ใช้กดประสาททุกชนิด

ในกรณีที่มีอาการประสาทหลอน เดินไม่หยุด ตกใจคลั่ง หอบ อ้าปากค้างจนหายใจไม่ทัน ถ้ายังรู้สึกตัวให้ป้อนน้ำ เพื่อกระตุ้นระบบประสาทการกลืนและช่วยลดความร้อนในร่างกายเมื่อมีการปัสสาวะ เท่าที่เคยใช้มาจะได้ผลดีกว่าการใช้ยาแผนปัจจุบัน เพราะจะเน้นการจัดสภาพแวดล้อมมาก ทำให้ไม่พบผลข้างเคียงจากยา ในรายที่เป็นมาก จะแนะนำให้ฝังเข็ม ร่วมกับการใช้ยาแผนปัจจุบันและยาจีน

โรคภัยใดๆ ของเจ้าตูบที่เรารักสามารถรักษาหรือบรรเทาให้ดีขึ้นได้ ด้วยความใส่ใจและดูแลอย่างจริงจัง เพื่อเพื่อนยากของเราจะอยู่ได้อย่างมีความสุขมีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีอายุที่ยืนยาว